Donderdag 19 oktober 2023

Em. prof. Fred Stevens

"Oranje of Pruisen. Het Land van Turnhout, twistappel tussen Frederik I, koning van Pruisen en Johan Willem Friso, prins van Oranje (1702-1732)"

Op donderdag 19 oktober 2023 om 20.00 u zal em. prof. Fred Stevens een lezing houden op de zolder van het Taxandriamuseum, Begijnenstraat 28.

Met het Verdrag van Münster (1648) komt het Land van Turnhout in het bezit van het Huis van Oranje  als erfelijk leen van de koning van Spanje. Na het overlijden van de koning-stadhouder Willem III eisen twee partijen de erfenis op: Frederik I, koning van Pruisen en Johan Willem Friso, prins van Oranje. In 1706 laat Frederik I het Land van Turnhout in bezit nemen. Begin 1707 wil Johan Willem Friso ter zake procederen voor het Leenhof van Brabant. De uitspraak op 26 mei 1708 bevestigt de eigendom van Frederik I en wordt bekrachtigd in grote revisie op 1 april 1711. Deze uitspraak brengt evenwel geen definitieve oplossing. In juli wordt een verdelingsplan uitgetekend, waarbij Turnhout toekomt aan de koning van Pruisen. Deze reist af naar Den Haag, waar hij prins Friso zou ontmoeten. De prins verdrinkt echter tijdens zijn tocht naar Den Haag op 14 juli 1711. Onderhandelingen, begonnen in juli 1719, lopen op niets uit. Besprekingen in Berlijn in juni 1722 leiden tot een  verdelingsplan, maar niet tot een definitieve oplossing. Pas in 1732 komt met de Traité de partage een einde aan een dertigjarig conflict. Prins Willem Karel Hendrik Friso – zoon van Johan Willem - doet definitief afstand van Turnhout maar behoudt het recht om de titel en de wapens van Turnhout te blijven voeren. Vandaag is koning Willem Alexander nog steeds Heer van Turnhout.

Fred Stevens (°Ukkel 1953) studeerde rechten en geschiedenis aan de KU Leuven. Hij promoveerde in 1989 tot doctor in de rechten op een proefschrift over het Antwerpse notariaat tijdens de periode 1794-1814. Van 1982 tot 1993 was hij advocaat aan de balie te Antwerpen. Van 1982 tot aan zijn emeritaat in 2013 was hij verbonden aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid te Leuven. Fred Stevens verricht onderzoek en publiceerde diverse boeken en artikels over de gevolgen van het Verlichtingsdenken en de Franse revolutie op de instellingen en het recht, over de universiteitsgeschiedenis evenals over de geschiedenis van het notariaat. Daarnaast beoefent hij ook publieksgeschiedenis. Hij werkte onder meer mee aan De kleine geschiedenis van de Kempen in 20 dagen (2007-2009) en Turnhout van A tot Z (2016). Hij publiceerde, samen met A. Tixhon, De geschiedenis van België voor Dummies (2011). Hij is actief in verschillende wetenschappelijke en culturele binnen- en buitenlandse verenigingen. Hij is ook ondervoorzitter van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van de Antwerpse Kempen Taxandria.