Donderdag 7 december 2023

Archeologen Jeroen Adriaensen en Elly Heirbaut

"Een stand van zaken in het archeologisch onderzoek in de Kempen.
Met als casus:
De opgraving Kasterlee-Spoorwegstraat in een bredere context. Bewoning en begraving uit de ijzertijd"

Op donderdag 7 december om 20.00 uur wordt een lezing gehouden op de zolder van het Taxandriamuseum, Begijnenstraat 28 in Turnhout.

In de laatste decennia is het archeologielandschap in Vlaanderen grondig veranderd. Door het aanpassen van de wetgeving zijn bouwheren verplicht om bouwgronden archeologisch te laten onderzoeken. Het gevolg hiervan zijn de vele archeologiebedrijven die dagelijks wetenschappelijk onderzoek verrichten in onze buurt. Na een archeologisch bureau-onderzoek volgt regelmatig ook een terreinonderzoek dat soms uitmondt in een advies dat vele van deze bouwheren niet graag horen: 'we adviseren een vlakdekkende opgraving voor het plangebied'. Door de wetgeving moeten deze opgravingen worden uitgevoerd voor geplande werken starten en de archeologiebedrijven doen hun best om zo nauwkeurig en wetenschappelijk mogelijk (maar ook zo snel mogelijk) te werk te gaan voor het erfgoed definitief verloren is. Het opmaken van verslagen van deze opgravingen zijn eveneens een wettelijke verplichting, maar deze vinden hun weg nauwelijks naar het brede publiek. Met deze lezing willen we een startschot geven om de zogenaamde 'grijze literatuur' publiek te maken en op een maatschappelijk verantwoorde manier om te gaan met ons archeologisch erfgoed. Deze brede inleiding zal gegeven worden door archeoloog Jeroen Adriaensen.

Tijdens de opgraving aan de spoorwegstraat in Kasterlee zijn naast huizen uit de bronstijd en de ijzertijd ook verschillende graven aangetroffen. Het merendeel hiervan zijn crematiegraven, maar uitzonderlijk zijn wel de drie inhumatiegraven. In deze graven zijn verschillende complete potten en schaken gevonden, alsook metalen voorwerpen. De grafinventarissen wijken heel erg af van wat normaal in onze regio wordt aangetroffen. Tijdens dit deel zal archeologe Elly Heirbaut ook dieper ingaan op de opgravingsresultaten en wordt het grafveld in een bredere context geplaatst.

Elly Heirbaut is in 1999 afgestudeerd als licentiaat in de kunstgeschiedenis en archeologie (KULeuven), maar al enkele jaren eerder heeft zij haar eerste opgravingservaring opgedaan. Van haar passie heeft zij haar werk kunnen maken en ondertussen werkt zij ruim 20 jaar in de archeologie, dit voor overheden (IAP, Nijmegen, Rijkswaterstaat NL), universiteiten (Leiden, Columbia University NY) en commerciële archeologische bedrijven (ArchOL). In 2012 heeft zij LAReS opgericht, en sinds 2016 is zij erkend archeoloog. Als projectleider heeft zij een breed scala aan grootschalige onderzoeken uitgevoerd, gaande van grafvelden uit de prehistorie en Romeinse tijd, over nederzettingen uit de bronstijd tot de middeleeuwen, tot Romeinse steden en legerkampen.

Jeroen Adriaensen (° Turnhout) studeerde archeologie aan de Universiteit Gent. Hij legde in zijn onderzoek de focus op de prehistorie van Noordwest Europa. Vandaar zijn thesisonderwerp: ‘Verspreidings- en mobiliteitspatronen van jagers-verzamelaars in de Kempen’. Na verscheidene praktijkstages - waaronder enkele in Turnhout, Oosthoven en Lommel - en een job in o.a. het Taxandriamuseum, ging hij als veldarcheoloog aan de slag. Door de regelmatig verre verplaatsingen en intensiteit van deze job, in combinatie met zeer jonge kinderen thuis, stapte Jeroen recent over naar het onderwijs. Momenteel is hij leraar geschiedenis en aardrijkskunde in ASO Spijker Hoogstraten.